Taal voor allemaal wil een beweging zijn voor alle mensen met (zeer) lage taalvaardigheden, ongeacht de oorzaak en duur van die (zeer) lage taalvaardigheden. Er zijn heel veel mensen die kunnen profiteren van eenvoudig geschreven en gesproken taal.
Tot nu toe hebben we In Nederland zo goed mogelijk vorm gegeven aan communicatie met mensen met (zeer) lage taalvaardigheden, waaronder ook mensen met verstandelijke beperkingen. Ieder deed dit echter op zijn eigen manier. Ondanks de beste bedoelingen begrijpen mensen met (zeer) lage taalvaardigheden vaak de boodschap niet. Ze begrijpen bijvoorbeeld brieven van overheden niet en zo kan er miscommunicatie ontstaan.
Voor wie is Taal voor allemaal? Hoe verhoudt Taal voor allemaal zich in relatie tot andere initiatieven die zijn ontwikkeld voor mensen met zeer lage taalvaardigheden? Is Taal voor allemaal er in verschillende niveaus? En worden teksten vertaald of hertaald? Hieronder vindt u het antwoord op al deze vragen en meer.
Er zijn heel veel mensen die kunnen profiteren van eenvoudig geschreven en gesproken taal. In Nederland is er nog geen integrale en wetenschappelijk onderbouwde toepassing van toegankelijke taal voor mensen die (zeer) laag geletterd zijn.
Met het project Taal voor allemaal willen wij in deze lacune voorzien. Het gebruik van makkelijkere Nederlandse taal kan mensen met (zeer) lage taalvaardigheden helpen om taalboodschappen beter te kunnen begrijpen en kan hun maatschappelijke participatie vergroten.
In vele Europese landen bestaan varianten van Easy to Read language, bedoeld om mensen met verstandelijke beperkingen, die de moedertaal maar (zeer)matig machtig zijn te helpen om leeservaring op te kunnen doen.
In Duitstalige landen bestaat bijvoorbeeld sinds 2006 die leichte Sprache. Heel overheidswebsites kennen ook versie in leichte Sprache. Helaas zijn deze taalproducten té veel gekoppeld aan mensen met verstandelijke beperkingen en worden ze daarom niet geapprecieerd door mensen die zich niet met deze groep mensen willen identificeren en daarom de ontwikkelde taalproducten niet gebruiken. Dit leidt tot ongewilde exclusie. Taal voor allemaal richt zich op inclusie!
Er zijn allerlei initiatieven om taal toegankelijker te maken voor meer mensen. Belangrijk hierbij is onder andere het werk van de Stichting Lezen en Schrijven.
Het projectteam van Taal voor allemaal en medewerkers van de Stichting Lezen hebben onlangs hun inzichten uitgewisseld. De stichting richt zich naast het bevorderen van begrijpelijke taal ook op het verbeteren van de taalvaardigheden van mensen met lage taalvaardigheden.
Taal voor allemaal kan gezien worden als een aanvulling op het werk van de Stichting Lezen en Schrijven. Het project Taal voor allemaal richt zich als enige ook op de doelgroep mensen die zeer laaggeletterd zijn. Daarnaast richt het project Taal voor allemaal zich uitsluitend op de zender van taalboodschappen. Deze moet taalboodschappen zo opschrijven of uitspreken dat ook mensen die zeer laaggeletterd zijn deze kunnen begrijpen.
Taal voor allemaal kent verschillende varianten gebaseerd op het comfort taalniveau van de beoogde eindgebruiker.
Taal voor allemaal, voor mensen met zeer lage taalvaardigheden, geschreven op A1-niveau volgens het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader.
Taal voor allemaal +, voor mensen met lage taalvaardigheden, geschreven op A2-niveau volgens het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader.
Taal voor allemaal op maat, voor een specifieke groep mensen met zeer lage taalvaardigheden, geschreven op A1-niveau volgens het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader1 met aanpassingen in spelling die passen bij de beoogde eindgebruiker.
Twee- of drietrapsmodel, waarbij de kern van de tekst wordt weergegeven in Taal voor allemaal. De overige informatie wordt geschreven in Taal voor allemaal + (tweetraps) en nog meer informatie op B1 taalniveau (drietraps).
In Taal voor allemaal kennen we de begrippen vertalen en hertalen.Bij een vertaling in Taal voor allemaal wordt alle informatie uit de brontekst gebruikt. Er kan gekozen worden voor een vertaling vanuit het uitgangspunt van inclusie. Namelijk dat iedereen recht heeft op alle beschikbare informatie.
Maar dat betekent ook dat er geen rekening gehouden wordt met eigenschappen als (verminderde) aandacht, concentratie en bevattingsvermogen van de beoogde lezers. Vertalen is ook aan de orde als sommige lezers met minder taalvaardigheden de tekst helemaal willen lezen of een zelfgekozen deel van de tekst willen lezen. Daarnaast kan iemand met meer taalvaardigheden een vertaling van een tekst gebruiken om de inhoud van de tekst uit te leggen aan iemand met minder taalvaardigheden.
Bij een hertaling in Taal voor allemaal wordt alleen de belangrijke informatie uit de brontekst gebruikt. Er wordt overlegd met zowel opdrachtgever als beoogde lezers over wat de belangrijke informatie uit de brontekst is. Vervolgens wordt er een samenvatting gemaakt van de boodschap van de brontekst.
Lezers met minder taalvaardigheden kunnen dan zelfstandig de hertaalde tekst lezen. Er kan eventueel extra informatie toegevoegd worden aan de hertaling die niet in de brontekst is opgenomen om de hertaalde tekst meer begrijpelijk te laten zijn voor de beoogde lezers. Ook kan er (daarnaast) voor gekozen worden om meer informatie uit de brontekst in een bijlage op te nemen voor lezers die meer informatie kunnen verwerken.